Wybory do PE - 26.05.2019
Położenie Dzierzążni w obrębie rzeki Dzierzążnicy i Płonki sprzyjało powstaniu osadnictwa o charakterze rolniczym. Najstarsze ślady historyczne tej wsi sięgają XVII wieku. Dzierzążnia o której jest mowa była w jurysdykcji książąt. Jej nazwę wymieniono już w dokumencie dotyczącym sporu między książętami Januszem I i Siemowitem IV. W lustracji z 1664 roku obok Dzierzążni występuje Dzierzążnia Mała, która jednak prawdopodobne z uwagi na wyludnienia się kraju po najeździe szwedzkim nie utrzymała się. W XIX stuleciu powstała zaś obok dotychczasowej Dzierzążni również Dzierzążnia Nowa która istnieje do dziś. Po trzecim rozbiorze Polski (1795 rok) Dzierzążnia wraz z okolicznymi wsiami znalazła się w granicach państwa pruskiego w nowo utworzonej prowincji zwanej Prusami Nowowschodnimi.
W latach 1807-1815 analizowana wieś należała do Księstwa Warszawskiego, a w okresie 1815-1918 była w granicach dawnego Królestwa Polskiego.W okresie zaboru pruskiego, który tu utrzymał się do grudnia 1806 r, powstało zwłaszcza w okolicy Płocka i Płońska wiele kolonii, które zamieszkiwali osadnicy niemieccy. Jedną z nich była Dzierzążnia mająca wówczas nazwę Gumthersruhm. Spośród 28 wsi należących do parafii Skołatowskiej w 1817 roku najwięcej osób mieszkało w koloni Dzierzążnia, gdzie zajmowali 30 domostw i utrzymywali szkołę, do której należały 4 morgi ziemi. Mniejszość niemiecka, do początku II wojny zamieszkiwała także takie wsie jak: Biele, Błędówko, Lisewo, Niwa, Sochocin. Proces osadniczy wraz z dominującą na tym terenie gospodarką rolną wykształciły środowisko kulturowe, którego ostateczny kształt został uformowany w ostatnim stuleciu, a w szczególności po likwidacji własności szlacheckiej, co stanowiło podstawę do rozwoju nowego typu osadnictwa. „Wiernym synom tej ziemi co oddali swe życie w walce o wolność i niepodległość naszej ojczyzny 1914-1920 wieczna chwała i cześć” napis ten jest wyryty na głazie symbolizującym poświęcenie Polaków w I wojnie światowej i napaści bolszewickiej w 1920 r.
Przez teren gminy Dzierzażnia wiódł szlak którym podążały wojska polskie w kierunku zagrożonej Warszawy. Wybuch II wojny światowej odcisnął piętno na mieszkańcach Dzierzążni i okolic. Na mocy dekretu Adolfa Hitlera z 8 października 1939 r ziemie północnego Mazowsza przyłączono do Prus Wschodnich i tak zwaną rejencję ciechanowską wcielono do Rzeszy. Nadprezydentem Prus Wschodnich został Erik Koch, który wsławił się w represjonowaniu ludności pochodzenia polskiego i semickiej. Niechlubną rolę w stosunkach polsko-niemieckich,w czasie wojny odegrała ludność niemiecka, która współpracowała z okupantem hitlerowskim uczestnicząc w jego eksterminacyjnej polityce wobec miejscowej ludności. Wielu z nich pełniło funkcje wachmanów, czy komendantów karnych obozów pracy jakie znajdowały się na terenie powiatu płońskiego. Jedną z form represji okupanta były wysiedlenia. Do gospodarstw przymusowo opuszczonych przez prawowitych właścicieli, osiedlani byli koloniści Niemieccy dobrze znający język polski. Również skonfiskowano na rzecz państwa niemieckiego 6 majątków ziemskich, które znajdowały się we wsiach: Błomino Gumowskie, Gumowo, Kucice, Sadkowo, Sarnowo Grady i Zbyszyno. Mieszkańcy gminy Dzierzążnia narażeni byli także na wywóz na przymusowe roboty w głąb Niemiec. Ogółem z terenu gminy wywieziono 315 osób. Represje okupanta na terenie gminy były skierowane również przeciwko wartościom duchowym. Zamknięto wszystkie szkoły polskie, zniszczono znajdujące się w nich środki dydaktyczne, zabrano także wszystkie instrumenty muzyczne parafialnej orkiestry dętej zakupione przed II wojną.
Okres po wojnie był trudnym czasem zarówno dla Polski, jak i dla gminy Dzierzążnia. Przymusowe dostawy płodów rolnych na rzecz Skarbu Państwa w znacznej mierze przyczyniało się do zacofania finansowego i gospodarczego wsi. Rozkwit wsi Dzierzążnia nastąpił na przełomie lat 60-tych i 70-tych kiedy to powstała infrastruktura rolna: magazyny GS-u, ośrodek zdrowia, lecznica weterynaryjna, zmodernizowano szkołę, pobudowano nowy budynek Urzędu Gminy i banku spółdzielczego. Od tego czasu miejscowość Dzierzążnia stała się znaczącym centrum administracyjnym i gospodarczym regionu.
Gmina Dzierzążnia szczyci się następującym dziedzictwem kulturowym: